Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, đề nghị bổ sung khoản 9a (mới) Điều 17 “dự thảo Nghị định” quy định “9a. Không thu thêm các khoản thu khác từ đất ngoài tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong trường hợp giao đất tái định cư”, vì trong thời gian qua đã có một vài địa phương như tại thành phố đảo P. đã thu thêm tiền hạ tầng khu tái định cư đối với người tái định cư thuộc các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án không phải là dự án xây dựng lại nhà chung cư với mức thu khoảng 3 triệu đồng/m2, nên người tái định cư nếu được “bồi thường (hoán đổi)” nền nhà 100 m2 thì phải đóng thêm khoảng 300 triệu đồng hoặc trường hợp tương tự tại tỉnh N. đã thu thêm tiền hạ tầng khu tái định cư thuộc các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án không phải là dự án xây dựng lại nhà chung cư với mức thu khoảng 7 triệu đồng/m2, nên người tái định cư nếu được “bồi thường (hoán đổi)” nền nhà 100 m2 thì phải đóng thêm khoảng 700 triệu đồng, mặc dù những người tái định cư này bị đảo lộn môi trường sống và sinh kế.

"Cũng là đối tượng tái định cư, nhưng người tái định cư thuộc các dự án xây dựng lại nhà chung cư thì được bố trí tái định cư tại chỗ trong tòa nhà chung cư mới hoặc nơi ở khác thường cũng trong tòa nhà chung cư mới trên địa bàn phường, quận đó hoặc quận lân cận mà về cơ bản môi trường sống và sinh kế gần như không bị xáo trộn lớn và được “hoán đổi” căn hộ tái định cư mới thường có diện tích lớn hơn, chất lượng tốt hơn, được miễn tiền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023 và không phải nộp tiền xây dựng cơ sở hạ tầng nên những người tái định cư này có môi trường sống và sinh kế tốt hơn trước", ông Lê Hoàng Châu chia sẻ.

Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của các quy định pháp luật, Hiệp hội đề nghị bổ sung khoản 3 (mới) Điều 23 “dự thảo Nghị định quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất” do Bộ Tài nguyên Môi trường chủ trì soạn thảo, quy định “3. Không thu thêm các khoản thu khác từ đất ngoài tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong trường hợp giao đất tái định cư”.

Hiệp hội nhận thấy cũng là đối tượng tái định cư nhưng người tái định cư thuộc các dự án xây dựng lại nhà chung cư (áp dụng đối với nhà chung cư xây dựng từ năm 1994 trở về trước) thì người tái định cư được áp dụng nhiều chính sách “ưu đãi” hơn theo quy định tại khoản 9 Điều 111 và điểm b khoản 1 Điều 157 Luật Đất đai 2024 quy định “9. Trường hợp thực hiện dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư thì chủ sở hữu nhà chung cư được bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo quy định của pháp luật về nhà ở (…); 1. Việc miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được thực hiện trong các trường hợp sau đây: (…); b)… sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư (…) cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư” và theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 63 Luật Nhà ở 2023 quy định chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư “a) Được miễn tiền sử dụng đất đối với diện tích đất thuộc trường hợp phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong phạm vi dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư”  và tại điểm a khoản 1 Điều 72 Luật Nhà ở 2023 quy định “a) Trường hợp theo quy hoạch đã được phê duyệt tiếp tục xây dựng lại nhà chung cư thì các chủ sở hữu nhà chung cư được bố trí tái định cư tại chỗ theo phương án bồi thường, tái định cư đã được phê duyệt. Đối với nhà chung cư quy định tại khoản 10 Điều 2 của Luật này thì các chủ sở hữu nhà chung cư được bồi thường theo hệ số K (…); 5) Ngoài việc được bố trí tái định cư theo quy định tại khoản 1 hoặc khoản 2 Điều này, căn cứ vào điều kiện cụ thể của địa phương, Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quyết định hỗ trợ kinh phí cho người được bố trí tái định cư từ nguồn ngân sách địa phương theo trình tự, thủ tục của pháp luật về ngân sách nhà nước”.