Nam thanh niên 22 tuổi gần đây thường xuyên đau vùng thắt lưng, sức khỏe giảm sút. Khi đi khám, bác sĩ chẩn đoán anh bị suy thận, nguyên nhân được cho là do thức khuya và ăn uống không khoa học.

Trong khi đó, nữ bệnh nhân 19 tuổi chỉ mới có thể cử động chân tay nhẹ nhàng sau một thời gian điều trị tích cực. Trước đó, nữ sinh viên này bị đột quỵ ngay tại lớp và được bạn bè đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai. Điều đáng chú ý, trước cơn đột quỵ, em hoàn toàn khỏe mạnh. Tuy nhiên, thời gian gần đây, em thường xuyên thức khuya, đôi khi đến 2-3 giờ sáng mới đi ngủ để hoàn thành bài tập nhóm.

Một phụ huynh đưa con gái đến khám tại Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, chia sẻ con gái học năm 2 một trường đại học nhưng đi học về thường đóng cửa phòng, không ăn tối cùng gia đình. Khoảng 9-10 giờ tối em mới ăn, vừa ăn vừa mở laptop để "chat nhóm" làm bài tập. Dù đã nhắc nhở nhiều lần, gia đình hoàn toàn bất lực trong việc thay đổi thói quen sinh hoạt của con.

Theo các bác sĩ, áp lực công việc, học tập hay nghiện game, điện thoại, thói quen lướt mạng là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người bỏ qua giấc ngủ. Nhiều bệnh nhân chia sẻ họ thường thức đêm, sáng ngủ đến 11-12 giờ và tối làm việc đến 4-5 giờ sáng. Ban đầu chỉ nghĩ thức vài hôm để kịp "chạy deadline", thói quen dần ăn sâu và khi muốn quay lại nếp sinh hoạt bình thường rất khó khăn.

PGS-TS Nguyễn Trọng Hưng, PGS-TS-BS Nguyễn Trọng Hưng, Giám đốc Trung tâm tư vấn, Phục hồi dinh dưỡng và Kiểm soát béo phì (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết "ngủ ngày cày đêm" là hiện tượng đảo ngược hoàn toàn nhịp sinh học.

Hiện tượng này phổ biến ở nhóm thanh thiếu niên và thanh niên, đặc biệt là học sinh, sinh viên, người làm nghề tự do, làm việc online, hoặc những người thường xuyên "cày game" hoặc những người thường xuyên làm việc đến khuya để kịp hạn chót.

"Thức khuya kèm ăn khuya là thói quen nguy hại cho sức khỏe. Nó làm rối loạn nhịp sinh học, tăng nguy cơ béo phì, suy giảm chức năng tiêu hóa, tim mạch và ảnh hưởng tinh thần. Dạ dày phải làm việc liên tục, gây đầy bụng, khó tiêu, rối loạn chuyển hóa, viêm loét hay hội chứng ruột kích thích. Ăn vặt ban đêm, tiêu hóa chậm khiến năng lượng dễ chuyển thành mỡ thừa, làm tăng cân và tích mỡ bụng" – PGS Hưng cho biết.

Các chuyên gia cũng cảnh báo thức khuya khiến giấc ngủ kém chất lượng, tăng stress, suy giảm trí nhớ, giảm tập trung và tăng nguy cơ trầm cảm; đồng thời làm thận giảm khả năng giải độc, mắt phải điều tiết liên tục dẫn đến giảm thị lực và tăng nguy cơ bệnh lý về mắt.

Một nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những người đi ngủ từ 2 giờ sáng trở đi có nguy cơ trầm cảm và rối loạn lo âu cao gấp 3 lần so với người ngủ đúng giờ, dù tổng thời gian ngủ bằng nhau.

Tại Việt Nam, một khảo sát online của Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai). cho thấy 64% thanh thiếu niên và người trẻ thường xuyên ngủ sau 1 giờ sáng; 32% ngủ sau 3 giờ sáng ít nhất 3 ngày/tuần. Hơn 70% thừa nhận mất năng lượng, mệt mỏi và khó tập trung sau chuỗi ngày "thức khuya, ngủ ngày".

Nhiều người vẫn xem thức khuya là bình thường, thậm chí tự hào vì "làm việc hiệu quả vào ban đêm", nhưng theo các chuyên gia đây là quan niệm sai lầm. Thức khuya, ngủ muộn và thiếu ngủ không chỉ làm tăng nguy cơ bệnh lý thể chất mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần.

Tình trạng rối loạn giấc ngủ đang ngày càng gia tăng, tác động trực tiếp đến sinh hoạt, học tập và công việc, tiềm ẩn có thể phá hủy cả sự nghiệp và cuộc sống của người trẻ.

Để phòng tránh thói quen "cày đêm", mỗi người nên hình thành nếp ngủ đủ giấc, đúng giờ, hạn chế sử dụng điện thoại và các chất kích thích trước khi đi ngủ. Những người có tính chất công việc phải thức khuya hoặc không thể ngủ đêm vẫn cần duy trì lịch trình giấc ngủ ổn định và đặt mục tiêu ngủ sâu khoảng 8 tiếng mỗi ngày để bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần.